Disfunctioneren regels en instanties

Wij hebben als transportbedrijf jarenlang probleemloos de zeevisvangsten van schepen van en naar verschillende lidstaten kunnen vervoeren. Ondertussen lag er ergens van jaren her een verordening die het (na)wegen van vis in de haven van aanlanding verplichte. Van stonde aan dat deze regel is bedacht was duidelijk dat het niet uitvoerbaar, en feitelijk ook allang achterhaald was. Visserschepen waren ondertussen allemaal uitgerust met geavanceerde weegapparatuur aan boord. Daarnaast kijkt de NVWA realtime mee met alle schepen en alle bewegingen. De vangsten moeten elke paar uur zeer consequent en 24-7 digitaal verstuurd worden. Niets kan aan het FMC (fishery monitor center), recent nog met 3 extra fte uitgebreid, ontgaan. Daarnaast beschikt de sterk afgeslankte vissersvloot over ruim voldoende quota, en richt een groeiend deel van de vloot zich op on-gequoteerde soorten.  De hele gedachte achter de weegplicht is dus gebaseerd op een volkomen achterhaalde situatie. Ik vraag mij in allen gemoede af waarom dit niet meteen consequent is herzien. Men heeft op basis van deze verordening eerst ontheffingen verleend, anders zat het meteen al muurvast. En vervolgens overeengekomen dat er tussen lidstaten een goedgekeurd ‘’steekproefplan’’ moest komen. Daar is al die jaren echter niets aan gedaan. Met als gevolg dat de EU uiteindelijk eens ging kijken hoe het stond met de naleving van de weegplicht. En vervolgens een ‘’infractieprocedure’’ opstartte, te beginnen met Denemarken. Vanaf dan is de visserijsector met een sterke vlootconcentratie ter scholvangst in Noordelijke wateren zeer ernstig verlegen. Denemarken schiet volkomen in de stress en begint zijn falende ambtenarij politiek uit de wind te houden. Daarbij spelen ook nog lokale visserij sentimenten die het optreden van de NVWA extra aanmoedigen. Het betekent uiteindelijk voor de dagelijkse praktijk dat er géén visvangsten meer rechtstreeks vanaf de schepen per vrachtwagen naar de eigen visveiling gebracht kunnen worden. Er wordt vanaf april 2020 zeer consequent gehandhaafd op de weegplicht, die vervolgens simpelweg niet uitvoerbaar is. Het Deense streekproefplan was niet geautoriseerd met het Nederlandse zoals eerder was verordineerd. Sterker nog, Nederland hád helemaal nog geen steekproefplan! We hebben de eerste roerige weken van april 2020 werkelijk alles in het werk gesteld om aan het Deense steekproefplan te voldoen. Uiteindelijk vruchteloos omdat dit plan als extra detail ook nog de ‘’handelsklasse’’ uit-gesepareerd wenste te krijgen. Schol zou dan alleen in vier sorteringen vanaf zee aangeland kunnen worden. Dat is op een traditionele viskotter onmogelijk en ook niet relevant voor het controleren van de lossing. Lang verhaal kort; de schepen hadden geen andere keus dan steeds 30uur heen en 30uur terugvaren naar een Nederlandse haven. Of de vangsten domweg aan de veiling in haven van aanlanding in Denemarken aanbieden voor veel mindere prijzen. Daarmee kwam er dus een einde aan vrij handelsverkeer en het aanbieden bij een veiling naar vrije keuze en marktwerking. Visveiling Urk met het aanverwante viscluster en de NL visserij worden sindsdien onevenredig hard geraakt en ernstig belemmerd en gefrustreerd. Ondertussen kregen we bij de NVWA maar heel moeilijk contact om onze noden te bespreken om tot een werkbare oplossing te komen. We hebben ons werkelijk verbaasd over de bureaucratie en het gemak waarmee een gezonde sector gestigmatiseerd kan worden. Na maanden trekken en drukken kregen we een concept steekproefplan waar we dan over mochten ‘’meedenken’’. Zodoende de indruk wekkende van transparantie en inspraak, om ons vervolgens weer met een onwerkbaar gedrocht op te zadelen.  We hebben steeds aangevoeld dat het bij de NVWA niet goed zat. Recent zijn we op een onderzoek van Deloitte gestuit waarin m.b.t. de visserij ook stuitende conclusies en aanbevelingen werden gedaan. Nu bereikt ons een artikel in de Telegraaf; NVWA is een puinhoop, er heerst een vreselijke cultuur van na-ijver en niet communiceren met elkaar. Wij dachten dat we te stellig en te boud waren door te zeggen; incompetente organisatie, en steeds zeer onterecht uitgaande van kwade intentie! Kunnen wij nu het verantwoordelijke domein ‘’visduurzaamheid’’ aansprakelijk houden voor dit falende beleid? Wij zijn ondernemers die een (dag)vers kwaliteitsproduct leveren wat z.s.m. onder condities op de veiling moet zijn. De rijksoverheid denkt in het creëren en in standhouden van problemen en beroept zich als klap op de vuurpijl ook nog op voedselveiligheid. Werkelijk bizar! Vervolgens wordt de aanvoer van (vlag)schepen na Brexit aanvoer vanuit ‘’3e land’’ dat is op zich logisch. En er waren idd wat aanloopproblemen die uiteindelijk wel weer overwonnen worden. Maar is het niet schokkend dat op basis van al het hierboven beschrevene de schepen gewoon niet binnen mogen komen? Nog stééds met de achterhaalde weegplichtwet als bronoorzaak, en inmiddels ook infractieprocedure voor Nederland? Als je de gedachte even op je laat inwerken; de NVWA staat met de stopwatch op de kade om zeker te zijn dat er vooraf niets vanaf het schip is gegaan en om dan nogmaals alles te controleren en (opnieuw) te wegen. Ja waarom dan eigenlijk? Alles is keurig gesorteerd en gewogen en netjes op ijs in kisten gevleid, en alles is gedetailleerd digitaal verzonden. Het is zelfs zo dat de meeste vis in de veiling niet eens meer gewogen wordt! Zo uitermate correct en netjes is alles aangeleverd, de op zee gegenereerde vangstcertificaten kunnen de vangst 1op1 opvolgen! En dan zou er nu op de kade het ijs af moeten en alles opnieuw gewogen of zelfs gesorteerd? En dan nóg een puntje; wat heeft het aanlanden van vers zeebanket van Nederlandse vlagschepen met I.U.U. te maken? (illegaal on-gemeld en ongereglementeerd). Het is toch diep en dieptriest om ons daarmee te associëren!?  We maken van dit moment gebruik om nog eens een krachtige oproep aan de Rijksoverheid te doen om dit probleem nu zeer voortvarend op te lossen! De verantwoordelijke minister stelt in een brief aan de tweede kamer dat de problemen bij aanlanden zijn opgelost. Niets is minder waar, er is slechts (opnieuw) een tijdelijke regeling en ontheffing. De pijl ligt verder, de minister moet openheid van zaken geven. Excuses maken, het boetekleed aandoen in een ootmoedige houding van zondebesef en dienstbaarheid. Een krachtig signaal naar Brussel doen uitgaan om dringende herziening van de weegplichtwet. En het verzoek om de infractieprocedures voor deze kwesties voor zowel Denemarken als Nederland op te schorten. En dan alle betrokken partijen horen, en een werkbaar plan van aanpak presenteren wat recht doet aan de situatie! Dat is de ENIGE juiste route waarbij er voortvarend een werkbare oplossing wordt geboden! We zien de reactie van de minister richting het machtswellustige Brussel, het verziekte domein NVWA, en onze gezonde sector dan ook zeer dringend tegemoet!  De duurzame continuiteit en voedselveiligheid zijn in gevaar!